మానవ హక్కులు (Human Rights) అనేవి "మానవులకు సంక్రమించే హక్కులు మరియు స్వేచ్ఛలు."^[1] ఈ భావనను ప్రతిపాదించిన వారు సాధారణంగా ప్రతి ఒక్కరు వారు కేవలం మానవులు అయిన కారణంగానే కొన్ని హక్కులకు అర్హులని పేర్కొన్నారు.^[2] కాబట్టి మానవ హక్కులు అనేవి ఒక సార్వత్రిక మరియు సమసమాజ శైలికి చెందినవి. వాస్తవ మానవ నైతికత యొక్క భాగంగా మాత్రమే అటువంటి హక్కులు ఉంటాయి, ఎందుకంటే న్యాయబద్ధ నైతిక సూత్రాలు లేదా సహజ హక్కులు బలమైన కారణాలచే లభిస్తాయి, లేదా అంతర్జాతీయ చట్టం పరిధిలో లేదా జాతీయ స్థాయిలో చట్టబద్ధమైన హక్కులుగానో లభిస్తాయి.^[3] కానీ, పైన చెప్పిన భావనలలో ఎందులోనూ దేనిని మానవ హక్కుగా పరిగణించాలో, పరిగణించకూడదో అనే విషయంపై ఏకాభిప్రాయం లేదు మరియు మానవ హక్కుల అమూర్త భావన అనేది ఎప్పుడూ తీవ్ర వేదాంత చర్చ మరియు విమర్శకు దారితీస్తూనే ఉంది.

మానవ హక్కుల ఉద్యమం 1970లలో, ముఖ్యంగా పూర్వ మరియు పశ్చిమ ఐరోపాలోని మాజీ సమాజ వాదులతో, ప్రధానంగా ఐక్యరాజ్యసమితి మరియు లాటిన్ అమెరికాల తోడ్పాటుతో ప్రారంభమైంది. ఎన్నో దేశాలు దీనిని ప్రపంచ స్థాయిలో ఉన్నత చర్చనీయాంశంగా భావించడంతో ఈ ఉద్యమం త్వరితంగా ఒక సామాజిక కార్యశీలత మరియు రాజకీయ శైలిగా రూపుదిద్దుకుంది.^[4] 21వ శతాబ్ద సమయానికి మానవ హక్కుల ఉద్యమం దానియొక్క అసలైన నిరంకుశ-వ్యతిరేక వాదం నుండి మానవత్వ వాదం మరియు తృతీయ ప్రపంచంలో సామాజిక మరియు ఆర్ధిక అభివృద్ధి వంటి ఎన్నో విషయాలకు విస్తరించిందని మెయ్న్ వాదించాడు.^[5]

ఈ ఉద్యమాన్ని తీర్చిదిద్దిన ఎన్నో మౌలిక భావనలు రెండవ ప్రపంచ యుద్ధం పరిణామ ఫలితంగా అభివృద్ధి చెందాయి, చివరికి ఇది 1948లో యునైటెడ్ నేషన్స్ జనరల్ అసెంబ్లీ ద్వారా పారిస్‍లో మానవ హక్కుల సార్వత్రిక ప్రకటన కు దారితీసింది. "మానవ హక్కులు" అనే పదం సాపేక్షంగా ఆధునికమైనది అయినప్పటికీ, ఈ ఆధునిక భావన యొక్క సైద్ధాంతిక పునాదులు వేదాంత చరిత్రలో పురాతన గ్రీస్ నగరం మరియు రోమన్ చట్టం అభివృద్ధి సమయంలో సహజ న్యాయ హక్కులు మరియు స్వేచ్ఛలు మొదలయ్యాయని చెప్పవచ్చు. మానవ హక్కుల భావన యొక్క నిజమైన పూర్వరూపం మధ్యయుగ సహజ చట్టం సంప్రదాయంలో భాగంగా ఏర్పడిన సహజ హక్కులు, ఇవి జాన్ లోకే, ఫ్రాన్సిస్ హచిసన్, మరియు జీన్-జాక్వెస్ బర్లమక్వివంటి తత్వవేత్తలచే జ్ఞానోదయం సమయంలో ప్రాముఖ్యత సంతరించుకుని, అమెరికన్ విప్లవం మరియు ఫ్రెంచ్ విప్లవం సమయంలోని రాజకీయ ఉపన్యాసాలలో ప్రధానంగా వినిపించేది.